اظهارنظر کارشناسی زیر در ۲۰/۱۱/۸۵ در پایگاه اطلاع رسانی مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامیدرباره:«لایحه موافقتنامه فرهنگی، علمی و آموزشی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری اسلامی افغانستان» درج شده است:
الف) برخی ضرورتها و زمینههای همکاری
1. پیشینه مشترک تاریخی و اشتراکات فراوان دینی، مذهبی و زبانی و سایر مؤلفهها و عناصر فرهنگی بسترهای بسیار مناسبی را برای گسترش و تعمیق تعاملات فرهنگی بین دو کشور بهوجود آورده است.
2. دیدگاه مثبت و مناسب دولت و مردم افغانستان نسبت به ایرانیان بهعنوان ملتی قدرتمند و مستقل که در روزهای سخت پشتیبان و حامی آنان بودهاند، فرصت مناسبی را برای نقشآفرینی بیشتر جمهوری اسلامی ایران در آن کشور فراهم کرده است.
3. مرزهای طولانی و مشترک، همجواری و تأثیرگذاری متقابل اقتصادی، اجتماعی و سیاسی و امنیتی دو دولت و موقعیت و استراتژیک و حساس هر یک برای دیگری، آنها را ملزم به برقراری روابط مطلوب و حسنه میسازد.
4. توان اقتصادی، ظرفیت علمی و تجارب اجرائی ایران، میتواند ضمن کمک به بازسازی افغانستان، زمینه مناسبی را برای بهرهگیری از بازار آن کشور، بهبود وضعیت اقتصادی و اجتماعی مردم افغانستان و تقویت علمی و موقعیت منطقهای و بینالمللی جمهوری اسلامی ایران فراهم کند.
ب) برخی همکاریهای آموزشی در حال حاضر
1. وزارت آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران در حال ساخت یک مجتمع تربیت معلم (مدرس) 24 کلاسه تحت عنوان انستیتو عالی تربیت معلم (ابنسینا) در کابل است که در خرداد سال 1386 به اتمام خواهد رسید. هزینه آن بالغ بر 750/1 میلیارد تومان (یک میلیارد و هفتصد و پنجاه میلیون تومان) است که از محل 500 میلیون دلار تعهدات دولت ایران برای بازسازی افغانستان پرداخت میشود.
2. وزارت آموزش و پرورش یک مستشار ثابت در افغانستان دارد و بهطور متوسط هر ماه تقریباً 10 تا 15 نفر جهت آموزش معلمان و تألیف کتابهای درسی از ایران به افغانستان اعزام یا از آن کشور برای آموزش و بازآموزی به ایران میآیند.
3. وزارت آموزش و پرورش طرح رایانهای کردن نظام اطلاعرسانی وزارت معارف افغانستان را در حوزه دانشآموزی، کارکنان، حقوق و دستمزد و کارنامه دانشآموزان در حال اجرا دارد.
4. وزارت آموزش و پرورش حسب درخواست وزیر معارف افغانستان، طراحی و اجرای نظام تربیت معلم آن کشور را در دست بررسی و اجرا دارد و مقرر است در طی 6 ماه آینده حدود 200 نفر از مدرسان مراکز تربیت معلم افغانستان زیر نظر اساتید اعزامی از ایران دورههای لازم را برای تدریس در مراکز تربیت معلم طی نمایند.
5. وزارت آموزش و پرورش ایجاد «سازمان پژوهش و برنامهریزی درسی» در ستاد وزارت معارف افغانستان را در دست اجرا دارد. برای این منظور تمامی مؤلفین کتابهای درسی افغانستان، زیر نظر مؤلفان و کارشناسان ایرانی یک دوره 15 روزه در کابل و یک دوره 15 روزه در ایران را طی میکنند (خوشبختانه وزیر معارف افغانستان در سفر به تهران (تابستان 1385)، مسئولیت آموزشی مؤلفان کتابهای درسی آن کشور را به ایران واگذار کرده است. ظاهراً تلاش سایر کشورها به علت عدم آشنایی آنان با زبان فارسی چندان مؤثر نبوده است).
6. وزارت علوم، تحقیقات و فناوری حدود 2000 دانشجوی افغانی را در دانشگاههای ایران تحت پوشش دارد و هزینههای آن از محل اعتبارات ستاد بازسازی پرداخت میشود. همچنین همکاری بین سازمان سمت و دانشگاه کابل برای تهیه کتابهای درسی دانشگاهی افغانستان نیز در حال انجام است.
7. هماکنون وزارت آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران بیش از 140 هزار نفر از دانشآموزان افغانی را در سراسر کشور تحت پوشش دارد (البته به علت مراجعت افاغنه به کشورشان، تعداد آنها در حال کاهش است).
قابل ذکر آنکه به علت عدم آشنایی مخاطبان افغانی با سایر زبانها، بسیاری از کشورها مثل فرانسه و همچنین یونسکو ترجیح میدهند برای آموزش معلمان افغانی و اجرای برنامههای علمی، فرهنگی خود از مدرسان و اساتید ایرانی استفاده کنند.
ج) نظر کلی در مورد لایحه
علیرغم وجود زمینههای همکاری بسیار تاکنون چارچوبی که روابط بین دو کشور را تعریف کند، وجود نداشته است، لذا تصویب این لایحه میتواند به بسط و تعمیق همکاری بین دو دولت در عرصههای مختلف فرهنگی، علمی و آموزشی کمک کند.
توضیح: لایحه ای که مرکز پژوهشها به شرح فوق در مورد آن نظر داده است٬ در تاریخ۲۸/۸/۸۵ به تصویب هیئت وزیران رسیده است و در تاریخ ۲۸/۹/۸۵ به منظور طی تشریفات قانونی٬ در مجلس اعلام وصول شده است. این لایحه ۱۴ ماده دارد که دو ماده آن به شرح زیر است:
ماده ۳- طرفهای متعاهد تشکیل و تاسیس موسسات فرهنگی و آموزشی از جمله مدارس٬ موسسات علمی٬ تحقیقاتی٬ هنری٬ کتابخانه ها و مراکز دائمی عرضه کتاب و انجمن ها و خانه های فرهنگی را تشویق نموده و ضمن همکاری نزدیک بین دانشگاهها و موسسات و سازمانهای فرهنگی٬ علمی٬ آموزشی و ادبی دو کشور٬ گسترش زبان و ادبیات فارسی را مورد حمایت قرار خواهند داد.
ماده ۴- طرفهای متعاهد مبادله استاد دانشگاه٬ دانشمند٬ محقق٬ معلم و علما را جهت تدریس٬ تحقیق و سخنرانی مورد حمایت قرار خواهند داد.
ماده ۵- طرفهای متعاهد مبادله دانشجو و کارآموز (محصل) بین دو کشور را تشویق نموده و بورسهایی در زمینه های فنی و حرفه ای٬ علمی و ادبی در اختیار یکدیگر قرار خواهند داد.
ماده ۶- طرفهای متعاهد با تشکیل کمیسیونهای مختلط٬ چگونگی و نحوه ارزشیابی مدارک تحصیلی صادره از سوی مراکز صلاحیتدار هر دو کشور را تعیین خواهند نمود.
( کارشناسی ، کارشناسی ارشد ، دکترا)
شرایط عمومی :
1- داشتن مدرک دیپلم کامل متوسطه ، کارشناسی و کارشناسی ارشد بترتیب برای تحصیل در مقاطع کارشناسی ، کارشناسی ارشد ودکترا
تبصره الف : مدرک دیپلم اخذ شده در ایران باید شامل مدرک دپیلم متوسط نظام جدید به همراه مدرک پیش دانشگاهی و یا دیپلم کامل متوسط نظام قدیم باشد.
تبصره ب: داوطلبین دارای مدارک تحصیلی خارج از جمهور ی اسلامی ایران باید کلیه مدارک تحصیلی خود را به تائید نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در کشور متبوع خود برسانند.
2- توانایی مالی لازم پرداخت کامل شهریه تحصیلی دانشگاه
3- حداکثر سن 32 سال
4- به منظور بررسی پرونده متقاضی لازم است دارندگان مدارک ایرانی مبلغ 10 یورو و دارندگان مدارک خارجی مبلغ 40 یورو به حساب ارزی 67272-4416 نزد بانک تجارت شعبه دانشگاه فردوسی به نام تمرکز عوائد ارزی دانشگاه فردوسی واریز نمایند
5- عدم منع قانونی برای اقامت تحصیلی در ایران
شرایط ویژه:
1- دارندگان دیپلم متوسط علوم ریاضی می توانند کلیه رشته های تحصیلی در زیر گروههای فنی – مهندسی ، علوم پایه ، علوم تجربی ، کشاورزی، علوم انسانی ، هنر وزبان های خارجی را انتخاب کنند.
2- دارندگان دیپلم متوسط علوم تجربی فقط می توانند رشته های تحصیلی در زیر گروههای علوم پایه (شیمی ، زیست شناسی و زمین شناسی ) علوم تجربی ، کشاورزی و منابع طبیعی ، علوم انسانی ، هنر ومعماری وزبان های خارجی را انتخاب کنند.
3- دارندگان دیپلم متوسطه علوم انسانی فقط می توانند رشته های گروه علوم انسانی ، هنر ومعماری و زبان خارجی را انتخاب کنند .
4- دارندگان سایر دیپلم ها فقط می توانند در رشته های مرتبط تحصیل کنند
5- متقاضیانی که به زبان فارسی تسلط ندارند در صورت پذیرش باید دوره آموزش زبان فارسی وپیش دانشگاهی را به مدت 9 ماه در دانشگاه فردوسی مشهد با پرداخت هزینه دوره مجمو عآ 800 یورو با موفقیت طی کنند
6- پذیرش و رعایت کلیه مقررات و آئین نامه های آموزشی ، دانشجو ئی وانضباطی دانشگاه
7- حداقل معدل کتبی دیپلم و پیش دانشگاهی جهت بررسی پرونده متقاضی نباید کمتر از 12 باشد.
مدارک لازم جهت ثبت نام
1. تصویر اصل مدارک تحصیلی همراه با ریز نمرات
2. تصویر صفحات اصلی گذرنامه
3. اصل فیش پرداخت هزینه ( نام شخص متقاضی باید در فیش قید گردد وبرای هر متقاضی فقط یک فیش قابل قبول است)
4. فرم تکمیل شده در خواست پذیرش
تذکر: متقاضیان برای دریافت فرم می توانند به آدرس اینترنتی دانشگاه فردوسی (www.um.ac.ir) ویا رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در پایخت کشور خود مراجعه نمایند
تذکر: به مدارک ناقص رسیدگی نخواهد شد وبه متقاضی عودت داده نمی شود
تذکر: در صورتی که در هر مرحله از پذیرش یا تحصیل ، عدم اصالت مدارک متقاضی به ا ثبات برسد ضمن ممانعت از ادامه تحصیل با وی برابر مقرارت رفتار خواهد شد
5. متقاضیان می بایست مدارک فوق را به آدرس ایران – مشهد – میدان آزادی-پردیس دانشگاه فردوسی- سازمان مرکزی- طبقه سوم-اتاق 419 – دفتر همکاریهای علمی بین المللی – کد پستی 9177948974 ارسال نمایند.
نحوه بررسی مدارک:
پرونده های کامل هر یک از متقاضیان بر اساس اولویت های در خواست شده در هر یک از رشته های تحصیلی وبا توجه به معدل وریز نمرات در « شورای پذیرش دانشجویان غیر ایرانی دانشگاه فردوسی مشهد»بررسی ونتایج در موعد مقرر به اطلاع متقاضیان خواهد رسید.
میزان شهریه تحصیلی دانشجویان خارجی دانشگاه فردوسی مشهد
دکتری |
کارشنا سی ارشد |
کارشناسی |
مقطع |
3200-4000 | 2400-3200 |
1600-2400 |
میزان شهریه سالانه ( به یورو) |
افغانستان یکی از کشورهای برخوردار از کمترین انرژی برق است و اکنون مردم کابل پایتخت این کشور در هر ۴۸ساعت فقط شش ساعت از نعمت برق برخوردارند.
به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی ٬ نبود برق در این شهر باعث شده که چندی قبل با ابتکار یک رادیویی محلی بنام "وطندار" ساکنان شهر کابل از صبح روز تا ساعت ۱۱ظهر (بوقت محلی) به دلیل فصل سرما و نبود برق درشهر بوق و زنگ وسایل خود را به صدا درآوردند.
اغلب خودروها و دوچرخه سواران همزمان با این رادیوی محلی بوقها و زنگ ها را به صدا در آوردند تامسوولان دولتی برای حل مشکل این مردم اقدام کنند.
به نظر صاحبنظران، شهر کابل یکی از تاریکترین پایتختهای جهان به حساب میآید و شب هنگام تاریکی مطلق در این شهر حکمفرما است.
اکنون شهر ۴/۵میلیون نفری کابل فقط ۱۴۰مگاوات برق دارد که به دلیل توزیع ناهمگون برق اغلب مردم این شهر از این نعمت کمیاب محروم هستند و در حدود ۲۵درصد از مردم این شهر در غرب کابل به دلیل تخریب شبکه انتقال نیرو در جنگهای داخلی اصلا برق ندارند.
بر اساس اعلام مقامات دولت افغانستان تلاش آنان از سال ۱۳۸۳تاکنون باعث شده است که فقط ۱۰درصد از مردم این کشور اکنون از نعمت برق برخوردار شوند در حالی که در سال ۸۳شش درصد از مردم افغانستان از نعمت برق برخوردار بودند.
هم اکنون سه توربین نیروگاه تولید برق "ماهیپر" که در سال ۱۳۴۵در شرق کابل توسط آلمان احداث شد و قدرت تولید ۶۶مگاوات برق را در هر ساعت داشت با کاهش قدرت تولید آن به ۱۹مگاوات فعالیت دارد.
سه سد سروبی، دورنته و نغلو نیز در شرق شهر کابل موقعیت دارند که فقط سد نغلو قادر به تولید ۱۰۰مگاوات برق و سایر نیروگاههای آبی غیر فعال است.
سد نغلو نیز که در سال ۱۳۴۵احداث شده است دارای چهار توربین است که به دلیل استفاده مداوم و عدم مراقبت لازم از این توربینها اکنون مستهلک شدهاند.
دولت افغانستان اعلام کرده است که برای حل مشکل برق این کشور سه مرحله در نظر گرفته شده که در مرحله اول به برق رسانی اضطراری اقدام کرده و در مرحله دوم نیز به وارد کردن برق از کشورهای همسایه اکتفا میکند.
مرحله سوم این طرح که به بیش از ۱۰میلیارد دلار بودجه نیاز دارد ایجاد سدهای بزرگ در این کشور است که دولت افغانستان زمان اجرای این طرح را ۱۰ سال اعلام کرده است.
دولت افغانستان قرارداد خرید ۹۰۰مگاوات برق را با کشورهای ازبکستان، تاجیکستان و ترکمنستان به امضا رسانده است که میتواند تا سال ۲۰۱۰میلادی به ۵۰درصد از مردم افغانستان برق برساند.
احداث خط انتقال شبکه برق از کشور ازبکستان به کابل که هزینه آن ۱۱۰ میلیون دلار اعلام شده توسط هند جریان دارد و بانک توسعه آسیایی نیز ۵۶ میلیون دلار اعتبار برای انتقال برق تاجیکستان به افغانستان متقبل شده است که هم اکنون فقط ۵مگاوات برق این کشور وارد شمال شرق افغانستان می شود.
شبکه انتقال برق جمهوری اسلامی ایران نیز اکنون با ظرفیت بیش از ۴۰ مگاوات برق به شهرهای هرات در غرب و زرنج در جنوب افغانستان وصل شده است.
با توجه به تلاشهای و کمکهای که طول سالهای گذشته در افغانستان شده است این کشور فاقد شبکه ملی و سراسر انتقال نیرو است. یک سال قبل "حامد کرزای" رییس جمهوری افغانستان در مراسم افتتاح شورای ملی این کشور از جامعه جهانی خواست که در زمینه تولید نیرو این کشور را یاری رسانند.
"محمداسماعیل خان" وزیر انرژی و آب افغانستان نیز به خبرنگار ایرنا در کابل گفت: اکنون در سراسر افغانستان ۲۴۰مگاوات برق تولید میشود در حالیکه برق مورد نیاز در سراسر این کشور دست کم به یک هزار مگاوات میرسد.
وی افزود: با توجه به اینکه افغانستان پتانسیل تولید بالای برق را دارد ولی در طول ۳۰سال جنگ داخلی تمام زیرساختهای تولید برق در این کشور نابود شده و قدرت تولید برق از حدود ۴۷۰مگاوات در سال ۱۳۵۸به ۲۴۰ مگاوات کاهش یافته است.
اسماعیل خان بازسازی سد "سلما" در غرب افغانستان را یکی از برنامههای دولت برای احیایی برق این کشور اعلام کرد و گفت: کاربازسازی این سد اکنون توسط هند آغاز شده که با بهره برداری از این سد ۵۰مگاوات برق وارد شبکه برق غرب افغانسان میشود.
وی در ادامه تاکید کرد، دولت افغانستان احداث نیروگاه گازی شمال را نیز در برنامه دارد که با تولید ۱۰۵مگاوات برق میتواند در بهبود وضعیت برق افغانستان کمک کند.
اسماعیل خان از ادامه بازسازی سد "کجکی" در جنوب افغانستان خبر داد و تاکید کرد که بازسازی توربینهای قدیمی و نصب یک توربین جدید میتواند قدرت تولید برق در این سد را از ۵۰به ۱۵۰مگاوات افزایش دهد.
چند روز قبل نیز سخنگوی نیروهای سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در افغانستان اعلام کرد که این نیروها موفق شدهاند تا امنیت را برای بازسازی سد کجکی بر روی رودخانه هیرمند تامین کند.
"دومنیک وایت" اعلام کرد که با حمله نیروهای ناتو به مرکز نیروهای شورشی در شهرستان کجکی اکنون امنیت کامل در این منطقه برقرار است.
مسوولیت بازسازی این سد را موسسه توسعه بینالمللی آمریکا در افغانستان به عهده دارد که از چند ماه قبل تاکنون به دلیل نبود امنیت فعالیت خود را متوقف کرده بود.
این موسسه تاکید کرده است با آغاز به کار توربینهای این سد تولید برق در جنوب افغانستان به ۱۵۰مگاوات افزایش خواهد یافت که میتواند برای بیش از دو میلیون و ۵۰۰هزار نفر انرژی برق تهیه کند.