گزارش قائم مقام معاونت فناوری وزارت علوم در مهر ۸۵

به دنبال شرکت گروهی از مخترعان جوان ایرانی در نمایشگاه اختراعات ژنو در چند سال گذشته و بحث و اختلاف نظرهایی که در باره ماهیت این نمایشگاه در سطح رسانه ها مطرح شد، اخیرا وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با تهیه گزارشی از برگزاری این نمایشگاه در سالهای 84 و 85 اعلام کرد که این نمایشگاه فاقد اعتبار است و باید از شرکت جوانان ایرانی در آن و پوشش رسانه ای دادن فعالیتهای آن در داخل کشور جلوگیری شود.

به گزارش خبرنگار فردا ، در گزارش وزارت علوم آمده است: نمایشگاه اختراعات ژنو همه ساله در شهری که مقر سازمان مالکیت معنوی نیز در آن قرار دارد، برگزار شده و دارای پیشینه طولانی است. این نمایشگاه با هدف تجاری سازی ایده ها و اختراعات سازماندهی شده و محل مناسبی برای شکار ایده ها از طرف صاحبان سرمایه است. خصوصا اگر صاحبان ایده ها از کشورهای در حال توسعه بوده و بتوان با هزینه اندکی ایده های آنها را در انحصار در آورد.

در این گزارش تاکید شده است که طرح ها بدون داوری اولیه در مسابقه شرکت کرده و تقریبا تمامی شرکت کنندگان در این نمایشگاه حائز دریافت یکی از مدالهای طلا، نقره یا برنز و دیپلم افتخار می شوند. در نتیجه دریافت مدال به هیچوجه نشانه برجستگی و غنای علمی طرح نبوده کما این که در سالهای گذشته تقریبا کلیه شرکت کنندگان ایرانی موفق به دریافت مدال شده اند در حالی که همان طرحها در جشنواره های داخلی حائز کسب رتبه تشخیص داده نشده اند. البته این موضوع به معنای نفی وجود برخی چهره های شاخص و نوآور در بین افراد فوق نبوده ولی ملاک دریافت مدال به هیچ وجه نشان دهنده ارزش علمی طرح نیست.

در گزارش وزارت علوم با اشاره به معتبر شناخته شدن این مسابقه از سوی معاونت آموزشی این وزارتخانه در سال 82، تاکید شده است این امر تنها به استناد نظرخواهی از چند صاحب نظر صورت گرفته بود و مبتنی بر یک بررسی همه جانبه نبود. همین امر باعث شد از آن سال تعدادی واقعا به منظور ارائه ایده خود و تبادل نظر با دیگر صاحبان فکر و ایده و عده ای فرصت طلب نیز با هدف خاص در این نمایشگاه شرکت کنند. در این میان فردی نیز با دریافت نمایندگی از نمایشگاه مزبور در ایران و دریافت هزینه ای بالغ بر 25 میلیون ریال، مقدمات سفر افراد را به ژنو برای یک هفته فراهم کند.

در ادامه این گزارش آمده است: در فروردین سال 84 تیم ایرانی شرکت کننده که از طرف شرکت خصوصی فوق به عنوان نماینده نمایشگاه مزبور سازماندهی شده بود، با 38 نفر مخترع و حدود 50 طرح در نمایشگاه شرکت کرد که حاصل آن دریافت 48 مدال و 4 جایزه ویژه بود. در بازگشت و با برقراری برخی ارتباطات، فرد مزبور موفق به ترتیب دادن ملاقاتهایی با مقام معظم رهبری، رئیس جمهوری وقت و نمایندگان مجلس شد.

نویسنده گزارش فوق تاکید می کند که متاسفانه مسئولیت وقت وزارت علوم که سهوا یا عمدا در دام تبلیغاتی گرفتار شده بودند، سعی در سرپوش گذاشتن بر اقدامات قبلی داشتند و این درحالی بود که سئوالاتی در مورد اعتبار این نمایشگاه و اعتبار مدالهای دریافت شده، در سطح جامعه و نمایندگان مجلس مطرح شده بود.

قائم مقام معاونت فناوری وزارت علوم در پایان این گزارش خواستار ساماندهی این گونه فعالیتها از سوی وزارت علوم می شود و تاکید می کند که شایسته است وزارت علوم نسبت به ارزیابی این گونه مسابقات و موارد مشابه از جمله انواع مسابقات ربوکاپ، بتن و غیره که بعضا واجد حداقل شرایط لازم برای اعزام تیم های ایرانی نیستند، اقدام نماید.